Festiwal Ars Moriendi 2025, organizowany przez Powiatowy Instytut Kultury, odbył się w dniach od 30 marca do 5 kwietnia w różnych miejscowościach powiatu radomskiego, takich jak Gózd, Jedlnia-Letnisko, Pionki, Wierzbica oraz Iłża. Tematem przewodnim trzeciej edycji festiwalu była refleksja nad sensem życia i śmierci, inspirowana widowiskiem „Ścięcie śmierci” z Jedlińska. Patronat honorowy nad wydarzeniem sprawował Waldemar Trelka, starosta radomski.
Inauguracja festiwalu miała miejsce 30 marca w siedzibie Powiatowego Instytutu Kultury w Iłży, gdzie odbył się koncert „RYMKIEWICZ/Bem, Wika i Strug”. Wystąpili w nim Natalia Sikora (Wika), Krzysztof Kawałko (Bem) oraz Adam Strug, który jest również kuratorem festiwalu.
W kolejnych dniach festiwalu odbyły się różnorodne wydarzenia. W Gminnej Bibliotece Publicznej w Goździe grupa teatralna Baśnie z Sześciu Stron Świata zaprezentowała spektakl „Miłość silniejsza niż śmierć”, opowiadający o dawnych baśniach i legendach. Z kolei w Gminnej Bibliotece Publicznej w Jedlni-Letnisku odbyło się spotkanie autorskie z pisarzem Witem Szostakiem, który podzielił się refleksjami na temat swojej twórczości. W Miejskim Ośrodku Kultury w Pionkach miało miejsce spotkanie poświęcone pamięci Wojciecha Pestki, pisarza związanego z regionem. Natomiast w „Galerii na Piętrze” Powiatowego Instytutu Kultury w Iłży otwarto wystawę archiwalnych fotografii „Żegnam cię mój świecie wesoły…”, ukazującą dawne obrzędy pogrzebowe.
– Wystawa nie miała szokować widza, czy epatować śmiercią. Chcieliśmy pokazać ważną część naszej tradycji i kultury, ale wskazać przy tym na zmiany zachodzące w obrzędach pogrzebowych. Kultura masowa strywializowała postrzeganie odchodzenia z tego świata, zniszczyła wskazówki jak radzić sobie ze stratą – tłumaczy Renata Metzger, dyrektor PIK. – Tytuł wystawy zaczerpnęliśmy z tradycyjnej polskiej pieśni żałobnej. Niegdyś, utwór ten, jak i wiele innych, wykonywano podczas czuwania przy zmarłym, w jego domu. Bywało, że trwało ono nawet trzy dni i stanowiło formę pożegnania zmarłego przez rodzinę, sąsiadów, całą wiejską społeczność. W tym czasie, zwykle już przed domem, gdy trumna ze zmarłym ruszała do kościoła, wykonywano zdjęcia – dodaje.
Festiwal zakończył się 5 kwietnia koncertem „Szemrana miłość” w Gminnym Ośrodku Kultury w Wierzbicy, podczas którego Adam Strug i Szczepan Pospieszalski zaprezentowali utwory o tematyce miłosnej.
Koncert o meandrach miłości, zazdrości i innych zawiłości zakończył nasz tegoroczny festiwal, za który dziękujemy, wraz z jego kuratorem Adamem Strugiem, tym wszystkim, którzy nas wspomogli – mówi Renata Metzger.
