To tytuł filmu – diagnozy, jaki nakręcili młodzi czytelnicy rzeczniowskiej biblioteki z okazji jubileuszu jej 75-lecia. Zadali w nim kilka pytań: Dlaczego Kuba nie czyta, a czemu czyta Ania? Oraz czy biblioteki przetrwają? Wyniki tej filmowej refleksji na temat czytelnictwa znalazły odbicie w fachowych badaniach nad stanem czytelnictwa, których wyniki zaprezentowały dr Magdalena Ochał, socjolożka i historyczka sztuki oraz Magdalena Różycka, koordynatorka projektów kulturalnych i edukacyjnych, edukatorka, badaczka, pracująca w dziale Mazowieckiego Obserwatorium Kultury.
Wystąpienie badaczek wpisało się w formę edukacyjną 5. Forum Animatorów Kultury Powiatu Lipskiego i zawierało istotne dla wielu bibliotek pytanie: „Gdzie jesteś Czytelniku? – zmiany w uczestnictwie w kulturze na przestrzeni ostatnich lat”. Elementami składowymi jubileuszu były także: „Słowa, pyłki i dźwięk” – program artystyczny w wykonaniu uczniów szkoły podstawowej w Rzeczniowie; „Dwugłos poetycki” na podstawie książek „Zwykły człowiek” i „Czas się weselić” w wykonaniu Barbary Wrońskiej i Szczęsnego Wrońskiego; „Współczesne barwy poezji i prozy” – panel dyskusyjny z udziałem zaproszonych gości, który prowadzili Grzegorz Rak i Waldemar Balcerowski. Dodatkowym elementem wzbogacającym była wystawa „75 lat Gminnej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Rzeczniowie” oraz wystawa obrazów „Malowane sercem” prezentująca prace podopiecznych i instruktorów Środowiskowego Domu Samopomocy w Podkońcach.
Natomiast „Chwile, które tworzą bibliotekę” to opowieść o jubilatce, 75-letniej bibliotece przedstawiona przez Krystynę Wójtowicz, dyrektorkę Gminnej i Powiatowej Biblioteki Publicznej w Rzeczniowie, gdzie znalazły się odniesienia do codzienności każdej biblioteki gminnej. Wszystkie podejmowane działania biblioteczne najlepiej opakować w oryginalną i niepowtarzalną formę, by zaciekawić i zainteresować książką, która przez wielu uznawana jest za relikt przeszłości. Bo czyż nowoczesny, zagoniony człowiek XXI wieku ma czas na tak prozaiczną formę spędzania wolnego czasu jak czytanie.
Odnosząc się do historii placówki wspomniano o akcji bibliotecznej w województwie kieleckim, której podstawą miała być w terenie „sieć stałych bibliotek gminnych, powiatowych i wojewódzkich”. Już 20 sierpnia 1945 roku Wydział Wojewódzki wydał pierwsze zarządzenie, w którym sprecyzował zasady organizacji bibliotek i wezwał do uruchomienia akcji. Ustawa z 20 czerwca 1946 roku przypominała o realizacji nałożonych zadań bez ociągania. Decyzję tę przypieczętowały zapewne wprowadzone do budżetów wszystkich gmin na rok 1947 kredytów na biblioteki. Bibliotekarzy we wszystkich gminach przeszkolono dwukrotnie na kursach (wiosną 3- dniowy i jesienią 7- dniowy), przygotowano lokale, zakupiono jednolity sprzęt, szyldy i książki”. Ojcowie utworzenia biblioteki publicznej w Rzeczniowie, czyli radni Gminnej Rady Narodowej, byli dumni z podejmowanej ważnej dla nich decyzji oraz jakże istotnej dla odbudowującego się po wojnie Państwa. Postanowiono „zaangażować bibliotekarza, osobę inteligentną, wyrobioną społecznie i orientującą się w tym kierunku”. Faktycznie otwarcie placówki nastąpiło 8 maja 1947 r. Bibliotekarzem została kierowniczka szkoły w Rzeczniowie Stanisława Piskozub.
I tu pojawia się ciekawostka lub zagadka. Nazwijmy ją „Pierwsza bibliotekarka”. Stanisława
Związana była z rzeczniowską szkołą od 1920 roku. Nieprzerwanie pracowała w niej do 31 sierpnia 1939 roku ( będąc inicjatorką budowy szkoły razem z ks. Stanisławem Bryńskim) Potem od 1940 – 1945 roku prowadziła tajne nauczanie. Powróciła do pracy już w dniu 15 stycznia 1945 roku i pracowała do 31 stycznia 1952 roku, pełniąc podwójną rolę kierowniczki szkoły i kierowniczki biblioteki. Jej bogatą karierę pedagogiczną zakończyło przeniesienie w stan nieczynny, z powodu okoliczności, nie pozwalających ze względu na dobro służby na dalsze jej zatrudnienie na dotychczasowym stanowisku. Jej dymisję podpisał osobiście ówczesny Minister Oświaty.
Mamy rok 1952 i tu zapisy w pierwszej Kronice Biblioteki podają, że po odejściu p. Stanisławy Piskozub funkcję bibliotekarza obejmuje Czesław Waszko. Zwiększa się estetyka wystroju lokalu oraz okolicznościowych gazetek. Wszak, Ci którzy znają historię naszego powiatu kojarzą to nazwisko ze znanym pedagogiem, artystą malarzem osiadłym w Solcu nad Wisłą. Ale nic bardziej mylnego. Ze sprawozdania instruktora powiatowego ze Starachowic wynika, że kierownikiem biblioteki była pani Mirosława Waszko, pełniąca również funkcję kierowniczki świetlicy w Rzeczniowie – na pełny etat. W zaleceniu sprawdzającego znajdujemy zapis „wyszukać kandydata na kierownika biblioteki gminnej”. Wyszukano. Została nim na kolejne 30 lat pani Alina Mroczkowska, która pozostaje w pamięci mieszkańców jako osoba życzliwa i wytrwale dążąca do poprawy sytuacji lokalowej i materialnej bibliotek. Odznaczona za całokształt pracy Złotą odznaką „Zasłużony Działacz Kultury”.
Przez ostatnie lata rzeczniowski zespół bibliotekarski to: Stanisława Makowska (odeszła na emeryturę w 2020 r.), Mariola Kruk, Bożena Giemza oraz Marzena Wójcik, a niebibliotekarski (od dwóch lat) Anita Grela i informatyczny Michał Wójcik. Z okazji jubileuszu skrupulatnie wyliczono długość stażu pracy obecnego 4 osobowego zespołu. Jest to średnio 34 lata. To jaką ofertę tworzy rzeczniowska biblioteki to wynik wysiłku całego zespołu. Jest w nim niezmiennie nowe spojrzenie na bibliotekarską pracę, zapał czasami przełamywany przez nutę „nazwijmy ją poetycznie”- gorzkiej czekolady. Co nie skłania go do zwalniania kroku, podpatrywania pracy innych bibliotek oraz dzielenia się naszą jakże bogatą wiedzą. Dla Czytelników zmieniamy się: przykładem wyremontowana filia biblioteczna staraniem władz samorządowych: wójta gminy Rzeczniów Karola Burka i sekretarz Justyny Niedzieli-Gawlik oraz radnych i dzięki ogromnemu zastrzykowi finansowemu z „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa, którego dysponentem jest MKiDN. 75 lat skłania do podsumowania i pochwalenia się wieloma sukcesami biblioteki. Do takich zaliczamy m.in.: nagrodę uzyskaną w konkursie SBP w 2016 roku Mistrz Promocji Czytelnictwa, a także ten przyznany głosami czytelników: „Biblioteka przyjazna Dzieciom” w 2022 roku.
Krystyna Wójtowicz
