Pokazać, jak pracować dla dobra Polski, a w godzinie próby walczyć w Jej obronie – taka idea przyświecała sierpniowemu Festiwalowi Ikony Wolności, przygotowanemu przez Powiatowy Instytut Kultury. Wydarzenie spotkało się z dużym zainteresowaniem mieszkańców Powiatu Radomskiego. Na festiwalu gościli też parlamentarzyści i wicepremier i minister kultury prof. Piotr Gliński.
– To bardzo ważne, aby przypominać o tych wszystkich, którzy walczyli o wolną Polskę, pracowali dla jej dobra, nie wahali się postawić dobra wspólnego nad swoje własne. Stąd tytuł festiwalu „Ikony Wolności” – mówi Waldemar Trelka, starosta radomski. – Co ważne, podczas wydarzenia mówiliśmy nie tylko o tych bohaterach znanych nam z książek, z lekcji historii, ale i osobach z naszego terenu, naszych lokalnych „Ikonach Wolności”. Cieszę się, że taki festiwal powstał, bo stanowi ciekawą lekcję historii i patriotyzmu dla wszystkich mieszkańców Powiatu Radomskiego – dodaje starosta.
Festiwal miał charakter interdyscyplinarny, były koncerty, wystawy, projekcje filmowe, spotkania, spacery historyczne. Wydarzenia „Ikon Wolości” zagościły aż w 8 (Iłża, dwie wystawy w Pionkach, Krzyżanowice, Jastrzębia, Jedlnia – Letnisko, Zakrzew, Pelagów, Jedlińsk) z 13 gmin Powiatu Radomskiego. Aby przesłanie festiwalu wybrzmiało mocniej, wystawy o narodowych bohaterach mogący stanowić dla nas i dziś wzór, eksponowane były przez miesiąc, do połowy września.
Prezentacje o: Wincentym Witosie, Ignacym Janie Paderewskim, Józefie Piłsudskim, Danuta Siedzikównie „Ince”, Stefanie Roweckim „Grocie”, kardynale Stefanie Wyszyńskim, św. Maksymilianie Kolbe przygotował współorganizator wydarzenia Instytut Pamięci Narodowej. Podobnie jak o lokalnych, związanych z regionem „Ikonach Wolości”: Janie Piwniku „Ponurym” i ks. Romanie Kotlarzu. Kolejną lokalną bohaterką, którą przypomniano była Teresa Grodzińska urodzona w 1899 roku w Jaszowicach. W lipcu 1920 r. wstąpiła do Wojska Polskiego pełniąc służbę w kompanii sanitarnej. Została pojmana przez bolszewików pod Hrubieszowem, w trakcie opatrywania rannych. Kozacy torturowali ją i zamordowali. Pośmiertnie została odznaczona jako pierwsza kobieta Virtuti Militari, najwyższym polskim medalem nadawanym za wybitne zasługi bojowe. W Zakrzewie odbył się pokaz filmu „Terenia” o Grodzińskiej i spotkanie z jego reżyserem Dariuszem Walusiakiem.
Podczas Festiwalu Ikony Wolności nie zabrakło muzyki. Wybrzmiała muzyka w wykonaniu artystów operowych i filharmonicznych, ale i rockowe, nowoczesne aranżacje znanych wszystkim piosenek żołnierskich, partyzanckich. Ciekawie wypadł też spacer po Iłży „Dla Ciebie Polsko” śladami bohaterów walk o niepodległą Polskę.
Szczególne miejsce podczas festiwalu odgrywał Pelagów – Trablice w gminie Kowala. Przez lata był tam bowiem proboszczem ks. Roman Kotlarz. W PRL walczył on o wolność wyznania, poszanowanie praw człowieka. Błogosławił radomskich robotników w Czerwcu’76 za co prześladowany był potem przez komunistyczną Służbę Bezpieczeństwa; zmarł w do dziś nie wyjaśnionych okolicznościach, pobity przez tzw. „nieznanych sprawców”.
18 sierpnia, w 46. rocznica śmierci kapłana, w Pelagowie miał miejsce finał festiwalu Ikony Wolności. Zawitali na im ważni goście: ksiądz biskup ordynariusz radomski Marek Solarczyk, minister kultury i dziedzictwa narodowego wicepremier prof. Piotr Gliński, posłowie Marek Suski, Anna Kwiecień, Dariusz Bąk, wiceminister obrony narodowej Wojciech Skurkiewicz, czy dyrektor lubelskiego oddziału Instytutu Pamięci Narodowej Robert Derewenda. Odwiedzili oni Izbę Pamięci ks. Kotlarza mieszczącą się w domu, w którym w trakcie posługi w tej miejscowości, kapłan mieszkał.
– Jesteśmy wdzięczni, że lokalne społeczności, instytucje dbają o pamięć, przypominają historię – stwierdził minister Gliński. – Komunizm bał się takich wspaniałych ludzi, patriotów jak ks. Kotlarz. Dziś jest On dla nas symbolem, symbolem dobra. To nasze wspólne dziedzictwo, ono kształtuje nas jako naród – podkreślał poseł Suski.
Publiczność festiwalu oraz politycy i samorządowcy byli zgodni – pierwsza edycja „Ikon Wolości” wypadła ciekawie, festiwal powinien na stałe zaistnieć na mapie kulturalnej Powiatu Radomskiego. Powiatowy Instytut Kultury w organizacji przedsięwzięcia wspomagały obok IPN gminne biblioteki, parafie oraz Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Gminy Kowala.
